Doni Tondo Michal Anioł

0
1148

Święta Rodzina z małym św. Janem ( Doni Tondo) Michała Anioła jest jedynym obrazem tablicowym namalowanym przez tego malarza. Zlecenie złożył jego przyjaciel w czasie gdy przebywał we Florencji. Data powstania tego obrazu nie jest jednak znana. Jednak utrzymuje się że, Michał Anioł namalował go z okazji ślubu właśnie tego przyjaciela z Maddaleną Strozzi (na obramowaniu znaleźć możemy herb jej rodziny) w roku 1504. Kolejny fakt przemawiający za powstaniem dzieła właśnie w tym czasie jest scena, która została przedstawiona na obrazie. Jest to przekazanie Dzieciątka przez Św. Józefa do jego matki. Ponieważ w tłumaczeniu nazwisko zleceniodawcy brzmi ten który daje, może to być właśnie aluzja do jego nazwiska. Z kolei inni badacze sztuki przychylają się do daty 1507 jako daty powstania dzieła. Tematyka obrazu nawiązuje do chrztu. Właśnie w tym roku urodziła się Maria córka przyjaciela i stąd te przypuszczenia, że mogło chodzi o tą uroczystość.

Całość obrazu posiada kolisty kształt przedstawiający Świętą Rodzinę podczas chrztu Jezusa. Pierwszy plan stanowi Maria, która ukazana została w nietypowej pozie. Jej postać skręca się w kierunku Józefa, który podaje jej Dzieciątko. Kompozycja całości i poskręcane ciała to zapowiedz manieryzmu.

Porównując twarz Magdaleny Strozzi do twarzy Marii widzimy uderzające podobieństwo. Nad tymi postaciami góruje Św. Józef. Scena ma związek z dziełem Pietas Patris. Bóg opłakuje swojego Syna przyjmując go do siebie. Obydwie postacie są podobne do siebie w związku z tym można dopatrywać się , że Józef jest personifikacją samego Boga Ojca, który oddaje Syna za odkupienie grzechu by następnie przyjąć go do siebie. Dodatkowo Syn znajduje się po prawicy Ojca będąc na takiej samej wysokości co on. Układ obrazu to dwa trójkąty, które połączone zostały wierzchołkami na środku kompozycji. Górny wytyczają ramiona Józefa oraz bok Marii i Dzieciątka. Drugi wyznaczają biodra Maryi biegnąc w kierunku ziemi. Kształt tych połączonych figur tworzy klepsydrę – symbol upływającego czasu.

Tło tworzą nagie postacie przygotowujące się do obrządku chrztu. Wśród nich znajduje się postać Jana Chrzciciela, który spogląda na Jezusa. Nagie postacie mają nawiązywać do antycznych rzeźb. Jest to symbolem ery pogańskiej. Mur oddzielający te postaci ma symbolizować oddzielenie dwóch światów pogańskiego od nowego który zapowiada postać Zbawiciela. Jeszcze jednym symbolem zbawienia jest postać św Jana.