Pieta watykańska jest rzeźbą autorstwa Michała Anioła. Jej powstanie datuje się na lata 1498-1500 umiejscowiona jest w Bazylice Św. Piotra znajdującej się w Rzymie. Jest pierwszą z czterech piet jakie wykonał Michał Anioł. Wykonanie jej zlecił francuski kardynał De Billheres. Przed przeniesieniem w XVIII w. do Rzymu rzeźba miła swoje miejsce w kaplicy Św. Petronelli, w miejscu gdzie został pochowany jej zleceniodawca. Według przypuszczeń miał być częścią jego nagrobka. Pieta została wykonana z marmuru, który Michał Anioł wybrał osobiście. Jej transport do Rzymu zajął 9 miesięcy.
Rzeźba przedstawia Maryję, która trzyma w ramionach Jezusa zdjętego z krzyża. Jest niewzruszona i nie wykazuje uczuć. Rzeźbę udało się ukończyć artyście co odróżnia ją od innych dzieł przez niego stworzonych. Elegancki wygląd uzyskano polerując jej powierzchnię słomą.Cała konstrukcja posiada kształt piramidy, wierzchołkiem jej jest głowa Marii. Rozszerza się ona stopniowo ku dole do podstawy gdzie rozpościera jest szata.
Przedstawione postacie nie są proporcjonalne. W sytuacji kiedy Chrystus posiadałby naturalne wymiary jego matka musiałaby mieć okołom 5 m wzrostu. Taki zabieg ze strony artysty mógł być celowy. Nie wiadomo w jakiej pozycji stała rzeźba przed przeniesieniem na obecne miejsce. Gdyby pierwotnie znajdowała się wysoko Michał Anioł ze względów optycznych mógł jej nadać takie dziwne proporcje. Większa część Madonny znajduje się pod fałdami szat figury dlatego wyglądają one naturalnie. Ślady ukrzyżowania wyglądają jak niewielkie rany po gwoździach, ślady w stopach nie są na wylot. Matka Jezusa przedstawiona została jako młoda kobieta co doczekało się wielu interpretacji. Michał Anioł był pierwszym rzeźbiarzem florenckim podejmującym motyw formalny, który pochodził z północy. Kompozycja była pełna kontrastów. Jeden z nich polegał na przeciwstawieniu ciała Chrystusa, które było helleńsko piękne i spoczywało na kolanach jego matki z gotyckim zrytmizowanym udrapowaniem szat. Kolejny to kontrast pomiędzy pięknością oraz dynamiką jakimi charakteryzował się układ brył o statycznością całości. Jeszcze innym kontrastem było przeciwstawienie naturalistycznie i wiernie przedstawionych postaci ze sakralnym skupieniem i powagą.
Kiedy rzeźba została wystawiona na widok publiczny autor usłyszał że autorem jest nie kto inny tylko Christoforo Solari. Bardzo się zezłościł umieszczając na szarfie Marii napis, który miał nie budzić wątpliwości kto jest jego autorem: „MICHEL ANGELUS BONAROTUS FLORENT FACIBAT”.Michał Anioł żałował decyzji podjętej pod wpływem złości i urażonej dumy przysięgając sobie, że nie będzie nigdy więcej podpisywał swoich dzieł.
W dniu 21 maja 1972 r. rzeźbę Michała Anioła uszkodził Laszlo Totha australijski geolog urodzony na Węgrzech, który uderzając młotkiem odłupał prawe ramię Marii do łokcia, złamał nos i uszkodził twarz. Rzeźbę odrestaurowano i zwrócono do Bazyliki Św. Piotra. Obecnie chroni ją pancerna szyba.
